همدان با اقلیم متنوع و خاک حاصلخیز، مستعد کشت گیاهان دارویی است

مرتضی ماجدی، کارشناس جهاد کشاورزی استان همدان، در گفتگو با خبرنگار ما به سابقه دیرینه استان در زمینه کشت گیاهان دارویی اشاره کرد و بر اهمیت و پتانسیل بالای این بخش تأکید نمود.

وی با بیان اینکه استان همدان به دلیل اقلیم متنوع و خاک حاصلخیز یکی از مناطق مستعد کشور در کشت گیاهان دارویی به شمار می‌رود، پتانسیل‌های طبیعی استان را تشریح کرد.

این کارشناس کشاورزی با بیان اینکه گونه‌های ارزشمندی از گیاهان دارویی در سراسر استان روییده و پرورش می‌یابد، ادامه داد: از دامنه‌های الوند تا دشت‌های کبودرآهنگ، گونه‌هایی چون بادرنجبویه، گل گاوزبان، آویشن و نعنای کوهی در این سرزمین روییده و پرورش می‌یابد.

وی در ادامه، کشت گیاهان دارویی را فراتر از یک فعالیت کشاورزی صرف دانست و فواید چندگانه آن را برشمرد و گفت: کشت این گیاهان نه تنها گامی در جهت توسعه کشاورزی پایدار است، بلکه فرصت‌های جدیدی برای اشتغال‌زایی، صادرات و احیای طب سنتی فراهم می‌سازد.

 تاکید بر کشاورزی قراردادی و ارزش افزوده در گشنیز و رازیانه

حجت‌الله شهبازی در گفتگو با خبرنگار ما با ضمن اشاره به پیشینه درخشان استان در حوزه گیاهان دارویی که با نام بوعلی سینا گره خورده و با تأکید بر ذخایر غنی منابع طبیعی و اقلیم مساعد، از تمرکز بر دو محصول سنتی و همچنین ورود محصولات جدید با محوریت «کشاورزی قراردادی» خبر داد.

همدان، پایتخت گشنیز و رازیانه کشور

شهبازی به جایگاه ویژه استان در تولید دو محصول سنتی اشاره کرد و گفت: در زمینه کشت و کار گیاهان دارویی، هیچ کجای کشور نمی‌تواند شانه به شانه استان همدان بیاید. بیش از ۵۰ تا ۶۰ درصد محصول گشنیز کشور در شهرستان‌های رزن و نهاوند و بیش از ۹۰ درصد رازیانه کشور در شهرستان رزن تولید می‌شود.

وی در ادامه با بیان اینکه این محصولات بازارهای تجاری مشخصی دارند، بر لزوم ارتقای سطح اقتصادی آنها تأکید کرد: بایستی در این محصولات نیز اتفاقاتی نظیر ایجاد ارزش افزوده، فرآوری و صنایع تبدیلی بیفتد.

کشاورزی قراردادی؛ تضمین بازار محصولات جدید

مدیر باغبانی جهاد کشاورزی همدان، «کشاورزی قراردادی» را به عنوان رویکرد اصلی برای محصولات جدید برشمرد و توضیح داد: در قالب طرح جهشی تولید در دیمزارها، این سیستم برای اولین بار در استان ایجاد شده و با همکاری تشکل‌هایی نظیر اتحادیه تعاونی‌های تولید کشاورزی و انجمن صادرکنندگان گیاهان دارویی، رقابتی برای بازارهای داخلی و خارجی شکل گرفته است.

وی تصریح کرد: برای محصولات جدید، بازار باید از قبل روشن و مشخص باشد در این سیستم، کشاورز می‌تواند در صورت نداشتن بازار، محصول خود را به اتحادیه تحویل داده و هزینه‌اش را دریافت کند. حتی برای محصولات کاملاً جدید نیز با یک کشاورزی قراردادی مطمئن، کار را دنبال می‌کنیم.

کشت مارچوبه برای اولین بار در همدان؛ درآمد تضمین شده برای ۳۰ سال

شهبازی از یک دستاورد جدید برای کشاورزی استان رونمایی کرد و گفت: در تاریخ هفدهم اردیبهشت ماه ۱۴۰۴، برای اولین بار نشاء مارچوبه در استان همدان کشت شد.

وی مارچوبه را محصولی با مزیت اقتصادی بالا دانست که با حمایت وزارت جهاد کشاورزی و مشارکت شرکت‌های مجری کشاورزی قراردادی به استان وارد شده است. 

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان افزود: صفر تا صد این کار برای ما مشخص است و هیچ نگرانی از بازار فروش نداریم. قیمت فروش محصول از پای قرارداد مشخص می‌شود و کشاورز می‌تواند حساب کتاب اقتصادیش را انجام دهد.

وی با تأکید بر اینکه یکی از مهمترین مزیت‌های مارچوبه، بعد اقتصادی و درآمدزایی آن است، تصریح کرد: مارچوبه را یک سال کشت می‌کنید و تا ۳۰ سال می‌توانید برداشت کنید. هزینه کاشت و عملیات خاکورزی سالانه کاملاً حذف می‌شود.»

الگوی کشت؛ تمرکز بر آب، مزیت و ماده مؤثره بالا

شهبازی در خصوص ضوابط تعیین الگوی کشت اظهار داشت که آیتم‌هایی مانند نیاز آبی حداقل، مزیت تولید در منطقه، بازار درآمد و صادرات مورد توجه قرار می‌گیرند.

وی به مزیت گیاهان دارویی در همدان اشاره کرد و گفت: شرایط اقلیمی ما مساعد است و مهم‌تر از آن، ماده مؤثره در گیاهان دارویی کشت شده در استان ما همیشه در حداکثر خودش بوده و کیفیت محصول قابل رقابت است. 

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان خاطرنشان کرد: ما بایستی با ورود محصولات جدید، یک تعادلی در سبد تولید ایجاد کنیم تا کشاورز فقط روی یک محصول متمرکز نباشد و در صورت بروز مشکل در بازار یا اقلیم، اقتصاد کشاورز با چالش روبه‌رو نشود.

انتقال گیاهان دارویی از کوهستان به مزرعه

حمزه خانجانی در گفتگو با خبرنگار ما با تشریح رویکرد سازمان در برنامه هفتم پیشرفت، اظهار کرد: هدف‌گذاری سازمان بر این است که تا پایان این برنامه، حداقل ۲۰ درصد از محصولات کشاورزی استان در قالب کشت قراردادی وارد حوزه اقتصاد کشاورزی کشور شود.

وی سازمان جهاد کشاورزی همدان را یک سازمان دانش‌بنیان معرفی کرد که بر اساس نقشه راه و برنامه تحول سازمانی، تحت ریاست دکتر بهراملو، این اهداف را دنبال می‌کند.

گیاهان دارویی، ظرفیتی برای زنجیره‌های ارزش اقتصادی

خانجانی با تأکید بر اینکه گیاهان دارویی یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های استان برای تحقق این هدف هستند، با اشاره به اقلیم و آب و هوای مناسب همدان، بیان کرد: ظرفیت در استان وجود دارد که ما بتوانیم گیاهان دارویی را به عنوان خوشه‌ها و زنجیره‌های ارزش اقتصادی تعریف کنیم.

وی با اشاره به راهبرد اصلی سازمان در خصوص گیاهان دارویی مطرح کرد: راهبرد ما در وزارت جهاد کشاورزی و سازمان جهاد کشاورزی استان این است که این گیاه‌ها را از توی کوهستان به مزرعه منتقل کنیم.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی همدان تصریح کرد: گیاهی که پیش‌تر از کوهستان جمع‌آوری می‌شد، اکنون در مزرعه کشت شده و پس از آن وارد مرحله فرآوری، ایجاد ارزش افزوده و در نهایت صنعت می‌شود.

افزایش بهره‌وری در اراضی خرد شده

وی توسعه زنجیره‌های ارزش و حرکت به سمت کشت‌های قراردادی و حمایتی را لازمه پویایی اقتصاد کشاورزی دانست.

خانجانی به چالش خرد شدن اراضی در استان اشاره کرد و گفت: متوسط اراضی ما در استان ۱/۳ هکتار است، یعنی اراضی ما به سمت خرد شدن رفته است.

وی در پایان، راهکار افزایش بهره‌وری و عملکرد در چنین شرایطی را حرکت به سمت کشت‌هایی دانست که ارزش افزوده ایجاد می‌کنند، خاطرنشان کرد: یک راهبرد خیلی خوبی که می‌تواند باعث افزایش عملکرد ما در سطح مزارع و ایجاد بهره‌وری ما شود، حرکت به سمت گیاهان دارویی و گیاهانی است که برای ما ارزش افزوده ایجاد می‌کنند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان»، استان همدان با تکیه بر مزیت‌های تاریخی، اقلیمی و تولیدی خود در زمینه گیاهان دارویی، در آستانه یک تحول بزرگ در بخش کشاورزی قرار دارد.

برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در سازمان جهاد کشاورزی، از جمله حرکت به سمت کشاورزی قراردادی و تضمین بازار برای محصولات جدید، نویدبخش آینده‌ای روشن برای کشاورزان استان است.

این رویکرد، با هدف تبدیل گیاهان دارویی به زنجیره‌های ارزش اقتصادی، نه تنها اقتصاد سنتی کشاورزی را متحول می‌سازد، بلکه پویایی و امنیت اقتصادی را برای کشاورزان در برابر چالش‌های خرد شدن اراضی و نوسانات بازار به ارمغان می‌آورد.

لذا، برای بهره‌برداری کامل از پتانسیل‌های موجود، ادامه حمایت از طرح‌های کشاورزی قراردادی، توسعه صنایع فرآوری و ارزش افزوده، و حفظ تعادل در سبد محصولات برای جلوگیری از تمرکز بر یک محصول خاص، امری حیاتی است. 

این اقدامات نه تنها جایگاه همدان را به عنوان قطب تولید گیاهان دارویی در کشور تثبیت می‌کند، بلکه با افزایش ماده مؤثره در محصولات تولیدی و رعایت استانداردهای کیفیت، مسیر صادرات و رقابت در بازارهای جهانی را برای این برند استانی هموار خواهد ساخت.

انتهای خبر/.