10. تير 1404 - 9:29   |   کد مطلب: 29720
عاشورا؛ فریادی برای بیداری جامعه
محرم، فرصتی دوباره برای احیای فریضه‌ای که در غبار زمان گم شده است.

به گزارش پایگاه خبری «آوای فامنین» به نقل از ایسنا، محرم از راه می‌رسد، دل‌های شیعیان تپیدن می‌گیرند. سیاهی بیرق‌ها در کوچه‌ها، صدای نوحه‌خوان‌ها از هیئت‌ها و بوی گلاب و اسپند، نشانه‌هایی‌اند که یادمان می‌آورند محرم تنها یک ماه تقویمی نیست؛ یک جریان است. جریانی از شعور و شور. اما این سؤال قدیمی دوباره زنده می‌شود: آیا ما فقط عزادار حسینیم یا پیرو راهش هم هستیم؟

امام حسین (ع) در وصیت‌نامه تاریخی خود به برادرش محمد بن حنفیه صراحتاً اعلام کرد:«خَرَجْتُ لِطَلَبِ الإصْلاحِ فِی أُمَّةِ جَدِّی، أُرِیدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَی عَنِ الْمُنْکَرِ.»؛ من برای اصلاح امت جدم، برای احیای امر به معروف و نهی از منکر قیام کردم.

این سخن، اساس قیام عاشورا را روشن می‌کند. امام نیامد که فقط کشته شود یا اسطوره‌ای در تاریخ باشد. او آمد که بیدار کند، اصلاح کند، راه را نشان دهد. او آمد که به ما بفهماند اگر معروف‌ها خاموش شوند و منکرها رواج گیرند، دین پوسته‌ای بی‌جان می‌شود و جامعه به قهقرا می‌رود.

فریضه‌ای فراموش‌ شده

امر به معروف و نهی از منکر، دو اصل حیاتی برای سلامت هر جامعه‌اند. این فریضه‌ها صرفاً وظیفه گروه خاصی نیستند؛ هر مسلمانی، در هر جایگاه و شرایطی، باید نسبت به آنچه نیکی است تشویق‌گر باشد و در برابر زشتی‌ها واکنش نشان دهد؛ با زبان، با رفتار، حتی با نیت درونی.

در جامعه امروز، معروف‌ها گاه در هجوم هیاهوی مجازی، رقابت‌های اقتصادی، سیاست‌زدگی یا منفعت‌طلبی شخصی به حاشیه می‌روند. راست‌گویی، انصاف، عدالت، احترام، امانت‌داری، دلسوزی، مسئولیت‌پذیری ... همه این‌ها معروف‌اند، اما گاه چنان کمرنگ می‌شوند که دیگر کسی جرات نمی‌کند درباره‌شان حرف بزند. از سوی دیگر، منکرهایی چون دروغ، فساد، رشوه، اسراف، تهمت، بی‌عدالتی، بی‌احترامی و بی‌تفاوتی، چنان رایج شده‌اند که گاه عادی به نظر می‌رسند و بدتر از همه، سکوت ماست. سکوتی که به نام احتیاط، مدارا یا «بی‌خیالی» توجیه می‌شود، اما در واقع، تأیید ناپیدای زشتی‌هاست.

 محرم؛ مدرسه بیداری

محرم، به‌ویژه دهه اول، فرصتی طلایی برای بازخوانی این فریضه است. وقتی مردم از جان و دل در هیئت‌ها می‌گریند، عزاداری می‌کنند و به سینه می‌زنند، آماده‌ترین دل‌ها را داریم برای رساندن پیام اصلی عاشورا. اگر قرار است امام حسین (ع) الگوی زندگی ما باشد، نمی‌توانیم فقط در سوگواری‌اش شریک شویم و از رسالت اجتماعی‌اش فاصله بگیریم.

هیئت‌ها و مجالس می‌توانند پایگاه‌های فرهنگی شوند برای ترویج سبک زندگی حسینی. امام حسین به ما یاد داد که در برابر فساد باید ایستاد؛ حتی اگر تنها باشی. باید حرف حق را گفت؛ حتی اگر به قیمت جان تمام شود. آیا ما حاضر شده‌ایم اندکی از این راه را در زندگی شخصی و اجتماعی‌مان طی کنیم؟

 از اشک تا اقدام

امر به معروف و نهی از منکر الزاماً تند و تیز، خشن یا مداخله‌جویانه نیست. این فریضه می‌تواند مهربان، خردمندانه، آرام و مؤثر باشد. از تشویق کسی به انجام کار نیک، تا بازداشتن کودکی از دروغ گفتن، از گفت‌وگو با همکار درباره بی‌عدالتی در محیط کار، تا دفاع از یک غریبه مظلوم در خیابان. از همراهی نکردن با شایعات، تا رعایت نوبت در صف، همه و همه می‌تواند جلوه‌هایی از این فریضه باشد.

امام حسین (ع) به ما آموخت که باید فعالانه زندگی کنیم؛ حتی در سخت‌ترین شرایط. عزاداری برای او، بدون حرکت در مسیرش، فقط یک قاب ناقص از عاشوراست.

پیام عاشورا، مسئولیت جمعی

اگر عاشورا در جان جامعه بنشیند، نه تنها فرد، که جامعه رشد خواهد کرد. جامعه‌ای که در آن مردم از منکرها نهراسند، و برای خوبی‌ها بایستند، جامعه‌ای زنده و بالنده خواهد بود.

امروز، اگر فریضه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه ما جان بگیرد، نه‌تنها اخلاق عمومی بهتر خواهد شد، بلکه فساد، تبعیض، دروغ و تزویر نیز به‌تدریج عقب‌نشینی خواهند کرد. دشمنان امام حسین (ع) کسانی بودند که منکر را عادی کرده بودند، و معروف را کنار گذاشته بودند. نگذاریم تاریخ، با همان چهره، تکرار شود.

امام‌جمعه هیدج  در این رابطه در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: احیای امر به معروف و نهی از منکر فریضه‌ای حیاتی که از ستون‌های دین است و سال‌ها است در هیاهوی روزمرگی‌ها و ملاحظات اجتماعی به فراموشی سپرده شده است.

حجت‌الاسلام اسدالله زارعی با استناد به خطبه‌ای از امیرالمؤمنین علی (ع)، ادامه می‌دهد: همه اعمال نیک، حتی جهاد در راه خدا، در برابر فریضه امر به معروف و نهی از منکر، همانند قطره‌ای در برابر اقیانوس است. این فریضه در واقع ضامن بقای سایر اعمال عبادی و اجتماعی است.

او ادامه می‌دهد: نماز، روزه، حج و حتی جهاد، اگر در سایه معرفت به معروف و نهی از منکر انجام نشود، تأثیر لازم را نخواهند داشت. این فریضه موتور محرکه جامعه دینی است و اگر خاموش شود، تدریجاً سایر ارکان دین نیز فرسوده خواهند شد.

امام جمعه سلطانیه نیز با اشاره به دهه اول محرم که دهه احیای امر به معروف و نهی از منکر نام‌گذاری شده است به خبرنگار ایسنا، می‌گوید: قیام امام حسین (ع) بزرگ‌ترین معروف و مقابله با حکومت طاغوت و انحراف از مسیر پیامبر اکرم (ص) بزرگ‌ترین منکر بود. هدف آن حضرت، بازگرداندن جامعه اسلامی به مسیر حق و اصلاح جامعه بود.

امام جمعه سلطانیه با استناد به آیات و روایات، این دو فریضه را ضامن سلامت جامعه دانسته و می‌افزاید: ترک امر به معروف و نهی از منکر، زمینه‌ساز گسترش فساد خواهد شد. همه مؤمنان، به‌ویژه آنان که از قدرت، منصب یا نفوذ برخوردارند، وظیفه مضاعفی در تحقق این فریضه دارند.

حسینی‌نسب با دعوت از مؤمنین، به‌ویژه خواهران انقلابی و بسیجی، برای عمل به این فریضه الهی، ادامه می‌دهد: حداقل مرتبه از اجرای امر به معروف، تذکر لسانی است. مؤمنان نباید در برابر انحرافات اجتماعی بی‌تفاوت بمانند.

پایان سخن؛ آغاز راه

حسین (ع) با خون خود خط روشنی کشید بین سکوت و اقدام، بین همراهی با حق و سازش با باطل. اگر ما پیروان اوییم، باید در زندگی‌مان معروف‌ها را پاس بداریم و در برابر منکرها سکوت نکنیم.

محرم، فرصت طلایی برای بازگشت به این اصل فراموش‌شده است. بیاییم در این ماه، فقط گریه نکنیم؛ بیندیشیم، بپرسیم، بیدار شویم، بیدار کنیم. و مهم‌تر از همه، گام برداریم؛ حتی اگر کوچک، حتی اگر تنها.

انتهای خبر/.